"Zapiski na pudełku od zapałek", Umberto Eco.

Umberto Eco – pisarz tak znany, że słownik Worda rozpoznaje jego imię i nazwisko. Dlaczego? Przyznam szczerze, że nie wiem, podejrzewam, że spory talent i rewelacyjny PR odniosły tak świetne efekty.
„Imię Róży” lubię na odległość, czytałam dwa razy w życiu, z czego tylko raz ze zrozumieniem. Trzeciego razy chyba nie będzie, a przynajmniej nie w najbliższych latach.
„Wahadło Foucaulta" pokonało mnie bez trudu, sto stron i leżałam na deskach znużona zawiłością i powalona objętością.
„O bibliotece” czytało się bardzo przyjemnie.
A teraz „Zapiski na pudełku od zapałek”. Rozbawiły mnie do łez, miejscami trochę znudziły, ale podsumowanie wychodzi na zdecydowany plus. Czyli kolejna książka Eco, którą faktycznie polubiłam. Sukces.

„Zapiski…” to zbiór felietonów z lat 80tych i 90tych, pisanych dla mediolańskiej gazety „L’Espresso”. Zbiór bardzo nierówny, na dodatek nie jestem w stanie odkryć, w jaki wzór układają się lepsze i gorsze kawałki. Faz księżyca? Ustawione są chronologicznie i na przemian zachwycają niezwykle celne i dowcipne zdania oraz szczerzą się trochę słabsze, trochę nudne i jakby wymęczone felietony.

W skrócie można by opisać „Zapiski…” jako vademecum współczesnego człowieka. Jak żyć przedstawione zdaniem „jak funkcjonować”, a jeszcze dokładniej – ironiczne i prześmiewcze komentarze do absurdów rzeczywistości. Absurdów wszelakich, od „Jak pisać do katalogu wystawy”, przez „Jak wyrzucać do kosza telegramy” i „Jak wystrzegać się wdów”, aż po „Jak stosować wielokropek”. Dla każdego coś miłego się znajdzie.

Nie mogłabym powiedzieć, że to świetny zbiorek. Ale są w nim zdecydowanie świetne fragmenty. Ja się uśmiałam jak norka nad kilkunastoma felietonami i nie pozostaje mi nic innego, jak tylko (dla zachęty oczywiście) podzielić się z Wami kilkoma uroczymi fragmentami. (możecie ich nie czytać – traktując poniższe wypisy jak spoilery)

Nigdy nie napadać nocą, kiedy koloniści niczego się nie spodziewają. Trzymać się zasady, że Indianin dokonuje napadu wyłącznie w świetle dnia.
(Jak być Indianinem)*

Jeśli chodzi o te osoby z personelu, które wspinają się po drabinie z półek znajdujących się na wysokości ośmiu metrów, winny zamiast ręki mieć protezę z hakiem, a to ze względów bezpieczeństwa.
(Jak urządzić bibliotekę publiczną)**

Wyścig taksówkarza z Frankfurtu w porsche i taksówkarza z Rio w poobijanym volkswagenie wygrałby jednak taksówkarz z Rio, między innymi dlatego, że nie zatrzymuje się na światłach. Gdyby się zatrzymał, podjechałby inny poobijany volkswagen, pełen chłopców, którzy natychmiast wyciągnęliby ręce i zabrali mu zegarek.
(Jak korzystać z taksówki)***

I mój ulubiony Jak kupować gadżety- oplułam się herbatą – który musiałabym zacytować w całości, więc nie zacytuję w ogóle.

„Zapiski…” nie są ani odkrywcze, ani genialne. Ale są przyjemne, zabawne, a Eco prezentuje się w nich jako człowiek pełen autoironii, dystansu do świata i celnych spostrzeżeń. Według mnie te felietony to idealny poprawiacz humoru. A kiedy spoglądam za okno i widzę wszechogarniającą biel (czy ktoś powiedział, że kocha zimę?), „Zapiski…”, szczególnie czytane w cieple, a nie w lodowatym tramwaju, stają się jeszcze lepsze.

A tak już na marginesie, słodka sprawa z moim egzemplarzem tej książki się wiąże. Na ostatniej stronie, pod spisem treści, znalazłam notatkę ołówkiem z lutego 2008:
„Polecam każdemu, a szczególnie felieton „Jak podróżować z łososiem ” – beczka śmiechu. Marta Wiesławska”.

Ja również, podobnie jak pani Marta, polecam każdemu.

*"Zapiski na pudełku od zapałek", Umberto Eco, przekład Adama Szymanowskiego; Wyd. Historia i sztuka, 1993r., s.8
**ten sam, s.23
***ten sam, s.86